Sprawozdanie z Konferencji Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego Nowe spojrzenia na motywację w dydaktyce języków obcych Wrocław 2007

Jolanta Krieger-Knieja

UMCS Lublin

SPRAWOZDANIE Z KONFERENCJI

 POLSKIEGO TOWARZYSTWA NEOFILOLOGICZNEGO - WROCŁAW 2007

 NA TEMAT:

NOWE SPOJRZENIA NA MOTYWACJĘ W DYDAKTYCE JĘZYKÓW OBCYCH

            Jak co roku we wrześniu członkowie i sympatycy Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego z całego kraju mieli kolejną okazję do spotkania, bowiem w dniach 10-12.09.2007r. odbyła się we Wrocławiu doroczna Konferencja Naukowa PTN, współorganizowana przez Zarząd Główny Towarzystwa, Uniwersytet Wrocławski, a konkretnie przez Instytut Filologii Angielskiej oraz Wyższą Szkołę Filologiczną, czyli wszystkie instytucje kształcące nauczycieli języków obcych we Wrocławiu. Honorowy patronat nad spotkaniem objął pan Prezydent Miasta Wrocławia, dr Rafał Dutkiewicz.

W konferencji wzięło udział 148 osób, głównie członków PTN ze wszystkich oddziałów krajowych, ale także niezrzeszonych sympatyków z całego kraju.

            Oficjalnego powitania wszystkich przybyłych na konferencję dokonała przewodnicząca Komitetu Organizacyjnego konferencji pani prof. dr hab. Anna Michońska-Stadnik z Instytutu Filologii Angielskiej Uniwersytetu Wrocławskiego zaś oficjalnego otwarcia konferencji dokonał pan Prorektor ds. Nauczania Uniwersytetu Wrocławskiego, prof. dr hab. Ryszard Cach. Następnie zabrali głos: Rektor Wyższej Szkoły Filologicznej, prof. dr hab. Zdzisław Wąsik i Dziekan Wydziału Filologicznego gościnnego Uniwersytetu Wrocławskiego, prof. dr hab. Michał Tarnowski oraz Przewodnicząca Zarządu Głównego PTN prof. dr hab. Weronika Wilczyńska, która przedstawiła w skrócie historię Towarzystwa. Wśród gości zasiadła również pani Dyrektor Nauczycielskiego Kolegium Języków Obcych we Wrocławiu, mgr Anna Karp, której placówka także wspomogła organizację konferencji, głównie w postaci wypożyczonego sprzętu.

Otwarcie obrad uświetnił doniosły moment wręczenia najwyższego w Polskim Towarzystwie Neofilologicznym odznaczenia, czyli Medalu im. Prof. Ludwika Zabrockiego znanej i szanowanej pani prof. dr hab. Elżbiecie Zawadzkiej-Bartnik z Uniwersytetu Warszawskiego. W ten sposób wyróżniono jej olbrzymi wkład w rozwój badań nad dydaktyką nauczania języków obcych oraz długoletnią i aktywną działalność na rzecz Towarzystwa.

      Przewodniczenie obrad rozpoczął wspomniany już prof. dr hab. Zdzisław Wąsik, który poprowadził pierwszą sesję plenarną. Pod tym zacnym przewodnictwem wygłoszone zostały dwa referaty. Pani prof. dr hab. Anna Dąbrowska z Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego i jednocześnie Dyrektor Szkoły Języka Polskiego i Kultury dla Cudzoziemców tego uniwersytetu mówiła o aktualnym statusie naszego języka ojczystego i żywo odpowiadała na pytanie: Dlaczego cudzoziemcy uczą się polskiego? podkreślając Stare i nowe w nauczaniu języka polskiego jako obcego. Następnie wspominana już pani prof. dr hab. Anna Michońska-Stadnik (Instytut Filologii Angielskiej Uniwersytetu Wrocławskiego) wygłosiła interesujący referat wprowadzający w tematykę konferencji pt. Pojęcie motywacji wczoraj, dziś i jutro.

            I tak to pojęcie motywacji miało zdominować obrady toczące się przez trzy dni pod zawartym w temacie tegorocznej konferencji hasłem, a mianowicie Nowe spojrzenia na motywację w dydaktyce języków obcych. Temat dyskutowany był zasadniczo w sześciu blokach tematycznych obejmujących następujące zagadnienia szczegółowe:

Blok I. Współczesne tendencje w badaniach nad motywacją w dydaktyce języków obcych:

- rola teorii atrybucji w motywacji,

- motywacja osiągnięć,

- konstruktywistyczne ujęcie motywacji,

- pojęcie flow (przepływ) i jego rola w dydaktyce języków obcych,

- inne współczesne teorie i koncepcje.

Blok II. Motywowanie uczniów i studentów w różnych grupach wiekowych:

- dzieci i młodzież, studenci na lektoratach, dorośli na kursach językowych, uczniowie z dysfunkcjami (upośledzenie słuchu, wzroku, dysleksja, dysgrafia).

Blok III. Motywowanie nauczycieli języków obcych.

- problem wypalenia zawodowego nauczycieli i zapobieganie jego konsekwencjom.

Blok IV. Motywacja w uczeniu się i nauczaniu języka polskiego jako obcego:

- charakterystyka grupy uczących się, ich potrzeby oraz sposoby motywowania.

Blok V. Techniki motywacyjne w rozwijaniu sprawności receptywnych i produktywnych:

- spojrzenie nauczycieli i lektorów praktyków, wymiana doświadczeń.

Blok VI. Adaptacja materiałów dydaktycznych do nauczania języków obcych pod kątem zwiększenia ich wartości motywacyjnej:

- adaptacja podręczników, ćwiczeń, materiałów autentycznych,

- wymiana praktycznych doświadczeń.

Ponadto wystąpienia prelegentów podejmowały tematy zawiązane z badaniem i testowaniem motywacji a także dotyczące rozwijania autonomii ucznia, samooceny jako elementu motywującego w dydaktyce języków obcych a tutaj m.in. roli Europejskiego Portfolio Językowego. Na konferencji znalazło się też miejsce na przedyskutowanie zagadnień, którym współczesna glottodydaktyka poświęca ostatnio wiele uwagi, a mianowicie roli tzw. multimediów i aspektów kulturowych w nauczaniu języków obcych.

            Uczestnicy konferencji mogli dokonywać wyboru spośród tak szerokiej oferty tematycznej dzięki profesjonalnie przygotowanej broszurze autorstwa dr Małgorzaty Baran-Łucarz, prof. Anny Michońskiej-Stadnik i prof. Zdzisława Wąsika zawierającej skrupulatnie zebrane streszczenia wszystkich referatów.

            Niewątpliwą atrakcją przygotowaną przez organizatorów był w drugim dniu konferencji wygłoszony przez pana prof. dr hab. Jana Miodka ze znaną wszystkim Polakom swadą i poparty wieloma zaskakującymi przykładami z języka referat plenarny na temat: Dydaktyka języków obcych w świetle zmian polszczyzny po roku 1989.

W gościnnych progach Uniwersytetu Wrocławskiego nie zabrakło przy tej okazji kompetentnego i rzeczowego wykładu Przewodniczącej Towarzystwa Neofilologicznego pani prof. dr hab. Weroniki Wilczyńskiej (Instytut Filologii Romańskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu). Przedstawiła szeroko dyskutowany współcześnie problem wielojęzyczności w konkretnym kontekście tytułując swoje wystąpienie: Motywy wyboru języka obcego na poziomie szkoły podstawowej i gimnazjum a postulat rozwijania wielojęzyczności w krajach Unii Europejskiej.

Interesującym i ważnym akcentem podczas konferencji była dyskusja panelowa, którą prowadziła Dyrektor Nauczycielskiego Kolegium Języków Obcych we Wrocławiu, pani mgr Anna Karp. Tematem dyskusji były Wyzwania w kształceniu nauczycieli języków obcych. Jako grono ekspertów wystąpili: prof. dr hab. Krystyna Droździał-Szelest z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, prof. dr hab. Maria Wysocka z Uniwersytetu Śląskiego, prof. dr hab. Anna Niżegorodcew z Uniwersytetu Jagiellońskiego, dr Mirosław Pawlak z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz dr Alina Jarząbek, przewodnicząca Polskiego Stowarzyszenia Nauczycieli Języka Niemieckiego w Polsce. Dyskusja trwała półtorej godziny i była tak interesująca, że Zarząd PTN postanowił tę tematykę przedstawić jako wiodącą dla organizatorów kolejnej konferencji Towarzystwa.

    W trzecim, ostatnim dniu konferencji wszyscy obecni skoncentrowali się na ważnym dla wszystkich temacie tzw. wypalenia zawodowego. Na wstępie uczestnicy mogli usłyszeć ciekawe spostrzeżenia i wnioski pani prof. dr hab. Elżbiety Zawadzkiej-Bartnik z Uniwersytetu Warszawskiego zawarte w jej referacie plenarnym pt. Problem zaniku motywacji w pracy nauczyciela a następnie wymienić się doświadczeniami w ożywionej dyskusji.

Prof. dr hab. Maria Wysocka (Instytut Filologii Angielskiej Uniwersytetu Śląskiego) zakończyła ostatnią sesję plenarną swoim wystąpieniem na temat: Autoobserwacja i autoocena jako czynniki (de)motywujące do pracy nauczycieli języków obcych proponując pewne praktyczne rozwiązania do zastosowania.

            Po ostatniej w tym dniu serii referatów w sekcjach w „roboczym" zakończeniu konferencji zapoznano uczestników z wynikami wyborów do Zarządu Głównego PTN, które odbyły się podczas Walnego Zjazdu Towarzystwa w dniu 11. 09.2007r. oraz ogłoszono, że kolejna doroczna konferencja odbędzie się we wrześniu 2008 r. w starym pięknym Kaliszu. Ponadto organizatorzy zapewnili uczestników o wydaniu dwóch tomów publikacji recenzowanej zawierającej materiały z dobiegającej już końca konferencji we Wrocławiu. Oficjalnego zamknięcia konferencji dokonały: w imieniu całego Komitetu Organizacyjnego pani prof. dr hab. Anna Michońska-Stadnik a w imieniu Zarządu Głównego PTN pani prof. dr hab. Weronika Wilczyńska.

            Konferencja przebiegła w przyjaznej i koleżeńskiej atmosferze; tematyka rozmów prowadzonych w kuluarach zdradzała żywe zainteresowanie omawianymi podczas obrad zagadnieniami. Dodatkowo przebieg konferencji we Wrocławiu umilił atrakcyjny program kulturalny zaproponowany przez organizatorów. Zainteresowani uczestnicy mogli wziąć udział w jednym z koncertów 42. Międzynarodowego Festiwalu Wratislavia Cantans i wysłuchać przepięknych Kantat rodu Bachów oraz zwiedzić jedyną w swoim rodzaju słynną wystawę Panorama Racławicka. Na wspólny wieczór bankietowy wszyscy zostali zaproszeni do gościnnego Muzeum Architektury, gdzie degustując wyśmienite dania mogli swobodnie spacerować po starym zabytkowym wnętrzu i oglądać aktualne ekspozycje. Warto także wspomnieć, że ponadto w planach organizatorów był przewidziany dla uczestników wieczorny rejs statkiem po Odrze, a więc możliwość odprężenia i podziwiania pięknego Wrocławia z tej niecodziennej perspektywy. Jednak ze względu na wysoki powodziowy stan rzeki w tym właśnie czasie rejs nie mógł się odbyć a mając na uwadze bezpieczeństwo wszyscy przyjęli wiadomość o odwołaniu rejsu przez Policję Wodną z wyrozumiałością.

            Podczas tegorocznej konferencji zadbano także o prezentację książek do nauczania i uczenia się języków obcych - jedna z wrocławskich księgarni zapewniła uczestnikom wystawę i prowadziła sprzedaż książek z 15 procentowym konferencyjnym rabatem.        

            Chce się z uznaniem i radością stwierdzić, że konferencja we Wrocławiu podtrzymała długoletnią tradycję wszystkich ogólnopolskich konferencji Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego, których ogólnym założeniem była i jest wymiana doświadczeń w znaczących i żywotnych kwestiach związanych z dydaktyką języków obcych przez nauczycieli, wykładowców i lektorów wszystkich języków nauczanych w polskich szkołach, łącznie z językiem polskim jako obcym.