Sprawozdanie z Konferencji Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego Nauka języków obcych w dobie integracji europejskiej: tendencje, problemy, zadania Poznań 2004

Sprawozdanie z Konferencji Naukowej

Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego na temat

„Nauka języków obcych w dobie integracji europejskiej: tendencje, problemy, zadania."

W dniach 27-29 września 2004 roku odbyła się w Poznaniu międzynarodowa konferencja naukowa zorganizowana przez Poznański Okręg PTN na temat „Nauka języków obcych w dobie integracji europejskiej: tendencje, problemy, zadania". Honorowy patronat nad konferencją sprawował JM Rektor UAM prof. dr hab. Stanisław Lorenc. Oficjalnego otwarcia konferencji dokonali: Dziekan Wydziału Neofilologii UAM prof. Józef Darski, Przewodnicząca Zarządu Głównego PTN prof. Weronika Wilczyńska oraz Przewodnicząca Komitetu Organizacyjnego dr hab. Anna Cieślicka. Otwarciu obrad towarzyszyła miła uroczystość wręczenia medalu im. Ludwika Zabrockiego Profesorowi Władysławowi Woźniewiczowi (UAM), czego dokonała prof. Teresa Siek-Piskozub, Dziekan Kapituły Medalu.

Prof. Władysław Woźniewicz rozpoczął sesję plenarną wykładem na temat „Nabywanie wiedzy i umiejętności komunikowania się międzykulturowego w procesie opanowywania języka obcego", w którym zostały przedstawione propozycje modernizacji językowo-kulturowego kształcenia nauczycieli neofilologów. Innowacje te miałyby przejawiać się m.in. w modułowej organizacji kształcenia filologicznego, która daje możliwość wyboru ścieżek kształtowania umiejętności międzykulturowego komunikowania się. Następny wykład plenarny, wygłoszony przez prof. Elżbietę Zawadzką (UW), omawiał zagadnienie wychowawczej roli nauczyciela języków obcych, co zostało umiejscowione w szerokim kontekście problemów społeczno-wychowawczych, z jakimi zmaga się dzisiejsza szkoła. Po przerwie zostały zaprezentowane następne dwa wykłady plenarne. Prof. Anna Niżegorodcew (UJ) przedstawiła problemy związane z kompetencją komunikacyjną nierodzimych użytkowników języka obcego, podkreślając wagę tożsamości socjokulturowej uczniów. Następny wykład wygłosiła prof. Halina Widła (UŚ), omawiając zagadnienie akwizycji kolejnych języków i koncentrując się na związanych z tym problemach metodologicznych i implikacjach dydaktycznych. Obrady plenarne zakończyła dyskusja nad głównymi tezami referatów.

Popołudniowe obrady toczyły się w kilku sekcjach tematycznych, w ramach których przedstawiono następujące referaty:

nowe technologie w kształceniu językowym: dr Aleksandra Łyp-Bielecka - „Internet w nauczaniu języków obcych", dr Małgorzata Twardoń - „Zamiast podręcznika Internet?", mgr Małgorzata Kurek - „Wykorzystanie Internetu w celu kształcenia postaw badawczych studentów kolegiów językowych";

GLOTTODYDAKTYKA: ZAGADNIENIA TEORETYCZNE/ techniki dydaktyczne: prof. Kazimiera Myczko - „Aktywizacja ucznia w dydaktyce języka obcego. Podstawy teoretyczne", dr Grażyna Korytowska - „Techniki międzyjęzykowe w nauczaniu języka obcego", dr Aleksandra Jankowska - „Pisanie pracy dyplomowej nie musi być trudne";

ksztalcenie kompetencji interkulturowej: dr Tadeusz S. Pacholczyk - „Komunikacja bikulturowa i multikulturowa we współczesnej glottodydaktyce - zarys problematyki i perspektywiczne problemy badawcze", dr Anita Pytlarz - „Stereotypy a kształcenie interkulturowe - nowy profil nauczyciela języka obcego", dr Jan Kuriata - „Kształcenie kompetencji interkulturowej jako kompetencji zawodowej przyszłych nauczycieli języków obcych", mgr Marcin Odelski - „Komunikacja interkulturowa jako przykład pomostu między kulturami", dr Grażyna Kiliańska-Przybyło - „Edukacja wielokulturowa - możliwości i zagrożenia w opiniach nauczycieli języka obcego", mgr Anna Jaroszewska - „Nauczanie dzieci wczesnoszkolnych języka obcego a przygotowanie ich do komunikacji interkulturowej", mgr Ewa Konieczna - „Rozwijanie kompetencji kulturowej u studentów filologii romańskiej - przyszłych nauczycieli języka francuskiego", mgr Cezary Michoński - „Pomiędzy Europą a Ameryką: Preferencje kulturowe studentów studiów anglistycznych w dobie integracji europejskiej", dr Grzegorz Ziętała - „Stereotypy i charakterystyki w nauczaniu języka biznesu w wielokulturowej Europie";

GLOTTODYDAKTYKA: PRAKTYKA DYDAKTYCZNA: dr Joanna Górecka - „Ocenianie sprawności mownych na poziomie zaawansowanym: formuła egzaminu ustnego a kryteria oceny", dr Agnieszka Nowicka - „Formułowanie problemów w wywiadach o charakterze interkulturowym w perspektywie rozwijania indywidualnych stylów negocjacyjnych", mgr Małgorzata Bielicka - „Wymiana informacji pomiędzy studentami a nauczycielem w kwestii potrzeb tematycznych studentów";

KSZTAŁCENIE TŁUMACZY: dr Ewa Kościałkowska - „Tłumaczenie a nauczanie języków obcych", dr Anna Ewert - „Komponent tłumaczeniowy w kształceniu neofilologicznym", mgr Izabela Wolańska-Zasępa - „Znajomość kultury warunkiem poprawnego przekładu", dr Magdalena Jurewicz - „Dydaktyka przedmiotu Tłumaczenie konsekutywne na kierunku Lingwistyka Stosowana UAM, dr Janusz Sikorski - „Predyspozycje osobnicze w dydaktyce translacji ustnej", dr Bogusława Whyatt - „Psycholingwistyczne badanie użycia słowników w procesie tłumaczenia";

ROLA I KSZTAŁCENIE NAUCZYCIELI: mgr Irena Mikiciuk - „Nowa rola i funkcja nauczycieli języka niemieckiego w procesie nauczania po wejściu Polski do Unii Europejskiej", dr Danuta Wiśniewska - „Działalność badawcza nauczycieli języków obcych", dr Katarzyna Karpińska-Szaj - „Przygotowanie nauczyciela języka obcego do pracy w klasie integracyjnej";

TEKST W NAUCZANIU JĘZYKA: dr Iwona Każmierczak - „Rola tekstu literackiego w nauczaniu języka włoskiego", dr Renata Kozieł - „Formy pracy z tekstem literackim na lekcjach języka obcego", dr Barbara Czwartos i dr Marek Dudek- „Ewaluacja technik ćwiczeniowych poprzedzających słuchanie i czytanie tekstów w wybranych podręcznikach do nauki języka niemieckiego";

GLOTTODYDAKTYKA: TEORIE JĘZYKOZNAWCZE A PRAKTYKA: dr Krzysztof Nerlicki - „Zastosowanie teorii nabywania języków obcych w praktyce glottodydaktycznej na studiach neofilologicznych", dr Marek Laskowski - „Glottodydaktyczne implikacje integracyjnych założeń językoznawstwa kognitywnego", mgr Katarzyna Piątkowska - „Nauczanie angielskich przyimków nauczaniem kognitywnym".

Po zakończeniu pracy w sekcjach odbył się Walny Zjazd Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego, które w tym roku obchodzi 75 lat istnienia. Podczas Zjazdu m.in. dokonano wyboru nowego Zarządu Głównego, którego przewodniczącą została ponownie prof. Weronika Wilczyńska (protokół Walnego Zjazdu drukujemy także w tym numerze). Ten pracowity dzień zakończył się miłym spotkaniem wszystkich uczestników konferencji na bankiecie.

Następny dzień konferencji otworzył wykład plenarny prof. Waldemara Pfeiffera na temat „Europejski model 1 + 2 jako podstawa szkolnej polityki językowej w Polsce", który zarysował stanowisko Unii Europejskiej w zakresie polityki językowej oraz przedstawił postulaty dotyczące reformowania systemu szkolnictwa w Polsce w odniesieniu do nauczania przynajmniej dwóch języków obcych. Ponadto tego dnia odbyło się plenarne wystąpienie dyr. Anny Dakowicz-Nawrockiej z Departamentu Kształcenia i Doskonalenia Nauczycieli MENiS, która przedstawiła obecne kierunki w kształceniu nauczycieli, w tym także nauczycieli języków obcych.

W ciągu drugiego dnia konferencji kontynuowano obrady w następujących sekcjach:

KSZTAŁCENIE INTERKULTUROWE: dr Maria Walat - „Kształcenie postaw interkulturowych. Wiedza o społeczeństwie a nauczanie języka obcego", mgr Agnieszka Błażek - „Interkulturowe kształcenie nauczycieli języka niemieckiego jako wyraz szkolnej polityki językowej - potrzeby a praktyka", mgr Elżbieta Jastrzębska - „Podejście holistyczne w edukacji interkulturowej nauczycieli języków obcych";

GLOTTODYDAKTYKA: PRAKTYKA DYDAKTYCZNA: mgr Anna Jaglińska - „Leksykalne profilowanie prac uczniowskich: sposób na określenie bogactwa zasobu leksykalnego oraz wskaźnik rozwoju kompetencji językowej", mgr Joanna Szerszunowicz - „Kulturowy aspekt glottodydaktyki frazeologii: europeizm, narodowość, koloryt lokalny", mgr Joanna Pędzisz - „Muzyka - droga do rozwoju kompetencji kulturowej?", mgr Urszula Kropaczewska - „Maskotka jako asystent nauczyciela na lekcjach języka angielskiego", mgr Maria Jolanta Bobrowska - „Grupa jako podmiot dydaktyczny", dr Magdalena Aleksandrzak - „Indywidualizacja treści nauczania", dr Joanna Zawodniak - „Ocenianie wczesnoszkolne w nauczaniu języka obcego", mgr Monika Horyśniak - „Wykorzystanie elementów sztuk plastycznych w dydaktyce języków obcych jako wprowadzenie i utrwalenie materiału leksykalnego i kształcenie postawy otwartości na aspekty wielokulturowe", dr Marzena Blachowska-Szmigiel - „Narracja jako narzędzie rozwijania językowych zachowań twórczych", mgr Krystyna Herzig - „Jak zminimalizować trudności czytania w języku obcym na przykładzie języka francuskiego?", dr Małgorzata Pamuła - „Primary Letter Box - czyli jak skutecznie uczyć czytania w języku obcym dzieci", mgr Joanna Szczęk - „Czy można nauczyć się języka niemieckiego? Analiza trudności i motywacji uczących się Polaków", mgr Anna Korzeniowska - „Wybrane problemy werbalizacji treści diagramów w języku obcym";

SAMOOCENA I AUTONOMIZACJA: mgr Urszula Zielińska - „Samoocena a rozwój autonomii w uczeniu się języka angielskiego wśród studentów Kolegium Języków Obcych w Poznaniu", dr Augustyn Surdyk - „Postawy uczących się w dydaktyce języków obcych w ujęciu autonomizującym", mgr Magdalena Trepczyńska „Rozwijanie umiejętności samooceniania i oceniania wzajemnego w zakresie pisania tekstów argumentacyjnych studentów filologii angielskiej";

ROLA I KSZTAŁCENIE NAUCZYCIELI: mgr Agata Knak - „Przygotowanie do prawidłowej emisji głosu podczas warsztatów teatralnych prowadzonych w KJO w Poznaniu", mgr Joanna Berej - „Kształtowanie głosu - podstawowego narzędzia pracy nauczycieli", dr Elżbieta Gajewska - „Kształcenie nauczycieli nie tylko dla szkoly", dr Elwira Banasik - „Nauczyciel języków obcych w realiach aktualnej mu współczesności", dr Dorota Werbińska - „Skuteczny nauczyciel języka angielskiego - wnioski z badania typu ‘analiza przypadku'", mgr Iwona Gajewska-Skrzypczak - „Rola nauczyciela nie ogranicza się do ...";

KSZTAŁCENIE TŁUMACZY: dr Magdalena Guławska - „Stylistyka języka polskiego dla tłumaczy", dr Agnieszka Molska - „Zarządzanie mikrofonem i tym podobne - prawidłowe nawyki w kształceniu tłumaczy konferencyjnych", dr Anna Dolata-Zaród - „Z problematyki nauczania przekładu tekstów specjalistycznych";

PROGRAMY NAUCZANIA: dr Liliana Szczuka-Dorna - „Nauczanie języków obcych na lektoracie na uczelni technicznej - studium przypadku", dr Anna Maria Harbig - „Nauczanie języków specjalistycznych w polskim systemie oświaty", dr Andrzej Kaczmarek - „Moduł wczesnego nauczania języka francuskiego w kolegiach językowych";

NAUCZANIE WYMOWY: dr Małgorzata Sikorska - „Nauczanie wymowy a właściwości podręczników do nauki języków obcych dla początkujących", dr Jolanta Krieger-Knieja - „Komiczne konsekwencje błędów fonetycznych uczących się języka niemieckiego i jak temu zaradzić", dr Małgorzata Adams-Tukiendorf - „Uczenie wymowy - dlaczego? Co? Jak?", mgr Dariusz Żyto - „Interpretacja transkypcji fonetycznej";

TOŻSAMOŚĆ JĘZYKOWA: dr Joanna Wilk-Racięska - „Język też ma granice. Czy można je przekraczać?", mgr Edyta Mosorka - „Miejsce i rola gestykulacji w procesie definiowania swej tożsamości jako osoby dwujęzycznej", mgr Agnieszka Hennel-Brzozowska - „Wpływ języka obcego na wizerunek rozmówcy";

JĘZYKOZNAWSTWO: dr Jacek Barański - „Analiza porównawcza niemieckich czasowników modalnych w użyciu subiektywnym i ich polskich odpowiedników w aspekcie glottodydaktycznym", mgr Anna Kapral i dr Komur Greta - „Tworzenie neologizmów pochodzących z języka francuskiego w kontekście integracji europejskiej", dr Urszula Paprocka-Piotrowska - „Psycholingwistyczne aspekty akwizycji języków obcych i ich implikacje dla dydaktyki nauczania";

MIĘDZYKULTUROWOŚĆ: mgr Krystyna Mihułka - „Uprzedzenia i stereotypy narodowe w obliczu jednoczącej się Europy na przykładzie stosunków polsko-niemieckich", mgr Gregorii Gomis Alfons - „Wspieranie i rozwój katalońskiej odrębności językowo-kulturowej: polityka samorządu, rola państwa hiszpańskiego oraz przestrzeń wielonarodowościowa UE", dr Marta Torenc - „Kompetencja międzykulturowa w samoocenie i działaniu";

NAUCZANIE SPECJALISTYCZNE: dr Magdalena Sowa - „Wykorzystanie materiałów autentycznych w nauczaniu języka francuskiego specjalistycznego na przykładzie korespondencji handlowej", dr Grzegorz Markowski - „Rola autentycznych dokumentów handlowych w procesie nauczania specjalistycznego języka francuskiego jako obcego", dr Sebastaian Piotrowski - „Charakter egzolingwalny i endolingwalny interakcji w klasie języka obcego";

JĘZYK POLSKI JAKO JĘZYK OBCY: dr Beata Kułak i dr Agnieszka Karolczuk - „Glottodydaktyka polszczyzny na tle opisu swoistych cech różnych języków", mgr Anna Seretny - „Jak mierzyć kompetencję leksykalną uczących się języka polskiego jako obcego - komponent leksykalny w językowych testach osiągnięć i biegłości", mgr Izabella Krygier - „Czytanie - zło konieczne? Niekoniecznie!".

W ostatnim dniu konferencji zostały wygłoszone trzy wykłady plenarne. Prof. Anna Michońska-Stadnik zastanawiała się „Jak wykształcić skutecznego nauczyciela języka obcego", prof. Katarzyna Dziubalska-Kołaczyk przedstawiła zagadnienie „Standardy i dialekty wobec angielskiej ‘nowomowy': jakiego angielskiego uczyć w XXI wieku?", natomiast prof. Weronika Wilczyńska przedstawiła „Problem otwartości kulturowej". Po wygłoszonych wykładach nastąpiła dyskusja i krótka przerwa, po której odbyła się dyskusja panelowa na temat „Główne kierunki badań i refleksji w glottodydaktyce: stan obecny i przyszłość", którą poprowadziła prof. Teresa Siek-Piskozub (zob. sprawozdanie z dyskusji panelowej w tym numerze).

W zakończeniu konferencji zapoznano uczestników z wynikami przeprowadzonej wcześniej ankiety, w której przede wszystkim podkreślono jej sprawną organizację, zwłaszcza biorąc pod uwagę fakt, iż uczestniczyło w niej około 200 osób i wygłoszono ponad 90 referatów. Następnie ogłoszono, że kolejna konferencja PTN odbędzie się za rok w Lublinie.

Oficjalnego zamknięcia konferencji dokonały prof. dr hab. Weronika Wilczyńska oraz dr hab. Anna Cieślicka.

Danuta Wiśniewska

Sprawozdanie z Konferencji Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego Dydaktyka języków obcych na początku XXI wieku Kraków 2006

Maria Jodłowiec

Instytut Filologii Angielskiej

Uniwersytet Jagielloński

Kraków

Sprawozdanie z Konferencji PTN - Kraków 2006

Dydaktyka języków obcych na początku XXI wieku

W dniach 11-13 września 2006 odbyła się w Krakowie doroczna Konferencja Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego. Konferencja została zorganizowana pod auspicjami Zarządu Głównego PTN przez Instytut Filologii Angielskiej UJ przy współudziale Instytutu Neofilologii Akademii Pedagogicznej w Krakowie.

Z inicjatywy prof. Anny Niżegorodcew, wiceprzewodniczącej Zarządu Głównego PTN, reprezentującej Instytut Filologii Angielskiej UJ, powołano Komitet Naukowy konferencji, do którego zaproszenie uprzejmie przyjęli: prof. Weronika Wilczyńska (UAM), przewodnicząca Zarządu Głównego PTN, prof. Elżbieta Zawadzka-Bartnik (UW), wiceprzewodnicząca Zarządu Głównego PTN, oraz prof. Janusz Arabski, dyrektor Instytutu Języka Angielskiego Uniwersytetu Śląskiego.

Nad przygotowaniem oraz przebiegiem konferencji czuwał Komitet Organizacyjny w składzie: prof. Anna Niżegorodcew (IFA UJ), przewodnicząca, dr Maria Jodłowiec (IFA UJ), sekretarz, dr Małgorzata Pamuła (AP) oraz dr Anita Pytlarz (AP).

W konferencji wzięło udział ponad 140 osób, z których znakomitą większość stanowili członkowie PTN ze wszystkich oddziałów krajowych. Na konferencję przyjechali również niezrzeszeni nauczyciele języków obcych, a słuchaczami referatów byli także studenci z krakowskich uczelni.

Obrady plenarne odbywały się w Auli Średniej Audytorium Maximum UJ - nowo otwartym, nowoczesnym i wyposażonym w najnowszy sprzęt multimedialny gmachu UJ, zaś odczyty w sekcjach miały miejsce w gościnnych salach Instytutu Neofilologii Akademii Pedagogicznej w Krakowie.

W trakcie konferencji zaprezentowano prawie 100 referatów obejmujących różne aspekty dwóch tematów wiodących: „Dwujęzyczność i wielojęzyczność w edukacji. Integracja kształcenia językowego z kształceniem ogólnym i zawodowym" oraz „Ewaluacja programów, materiałów do nauczania i oceniania oraz osiągnięć uczniów."

Obrady w sekcjach objęły bardziej szczegółowe bloki tematyczne, takie jak:

• kompetencja multilingwalna i interkulturowa,

• procesy poznawcze,

• kształcenie nauczycieli: nowe kierunki; nowoczesne technologie,
• tradycyjne i nowoczesne metody nauczania,
• nauczanie podsystemów języka,
• nauczanie dzieci,
• ewaluacja w dydaktyce języków,
• nauczanie języka specjalistycznego,
• autonomia ucznia,
• tłumaczenie,
• nauczanie języka polskiego jako obcego.

Wygłoszone referaty dotyczyły rozmaitych szczegółowych zagadnień z zakresu glottodydaktyki. Wiele wystąpień skupiło się na psycholingwistycznych i socjolingwistycznych czynnikach istotnych w procesie nauczania, a także na problemach związanych z organizacją procesu dydaktycznego, nauczaniem poszczególnych sprawności językowych i rozwijaniem kompetencji ucznia w zakresie słownictwa, gramatyki i wymowy oraz na różnych aspektach oceny i samooceny.

Sześć wykładów plenarnych poświęconych było zagadnieniom o charakterze bardziej przekrojowym, takim jak wielojęzyczność (wystąpienia prof. Weroniki Wilczyńskiej i prof. Janusza Henzla), problemom ewaluacji (referaty prof. Władysława Miodunki oraz prof. Elżbiety Zawadzkiej-Bartnik), dwutorowości w kształceniu nauczycieli (prezentacja prof. Anny Niżegorodcew) oraz roli literatury w przekraczaniu barier międzykulturowych (wystąpienie prof. Tadeusza Sławka).

Na zakończenie obrad odbyła się dyskusja panelowa, której przewodniczyła prof. Weronika Wilczyńska. Podsumowując najważniejsze tematy konferencji, takie jak dwujęzyczność, różnojęzyczność, wielokulturowość, problemy ewaluacji i kształcenia nauczycieli, dyskutanci zastanawiali się nad adekwatnością stwierdzenia, że dydaktyka języków obcych wkroczyła w erę „postmetodyczną", odwołując się w prezentowanych poglądach do nowych wyzwań stojących przed nami na progu 21. stulecia.

Konferencja przebiegła w bardzo miłej i przyjaznej atmosferze. Poza ciekawymi dyskusjami, które towarzyszyły prezentacjom, również rozmowy kuluarowe i spotkania o charakterze towarzyskim stały się okazją do wymiany opinii i doświadczeń dydaktycznych.

Organizatorzy mają nadzieję, że bankiet w restauracji „U Wentzla" przy Rynku Głównym dostarczył gościom niezapomnianych doznań ducha i ciała. Profesjonalne konwersacje toczące się w pięknie odrestaurowanych wnętrzach zabytkowej kamienicy, nabrały tam szczególnego uroku, a koncert zespołu „Max Klezmer Band" sprowokował nawet do tańca bardziej odważnych uczestników spotkania.

Tom pokonferencyjny znajduje się obecnie w opracowaniu, a jego publikacja jest przewidziana na wrzesień 2007.

Sprawozdanie z Konferencji Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego Nowe spojrzenia na motywację w dydaktyce języków obcych Wrocław 2007

Jolanta Krieger-Knieja

UMCS Lublin

SPRAWOZDANIE Z KONFERENCJI

 POLSKIEGO TOWARZYSTWA NEOFILOLOGICZNEGO - WROCŁAW 2007

 NA TEMAT:

NOWE SPOJRZENIA NA MOTYWACJĘ W DYDAKTYCE JĘZYKÓW OBCYCH

            Jak co roku we wrześniu członkowie i sympatycy Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego z całego kraju mieli kolejną okazję do spotkania, bowiem w dniach 10-12.09.2007r. odbyła się we Wrocławiu doroczna Konferencja Naukowa PTN, współorganizowana przez Zarząd Główny Towarzystwa, Uniwersytet Wrocławski, a konkretnie przez Instytut Filologii Angielskiej oraz Wyższą Szkołę Filologiczną, czyli wszystkie instytucje kształcące nauczycieli języków obcych we Wrocławiu. Honorowy patronat nad spotkaniem objął pan Prezydent Miasta Wrocławia, dr Rafał Dutkiewicz.

W konferencji wzięło udział 148 osób, głównie członków PTN ze wszystkich oddziałów krajowych, ale także niezrzeszonych sympatyków z całego kraju.

            Oficjalnego powitania wszystkich przybyłych na konferencję dokonała przewodnicząca Komitetu Organizacyjnego konferencji pani prof. dr hab. Anna Michońska-Stadnik z Instytutu Filologii Angielskiej Uniwersytetu Wrocławskiego zaś oficjalnego otwarcia konferencji dokonał pan Prorektor ds. Nauczania Uniwersytetu Wrocławskiego, prof. dr hab. Ryszard Cach. Następnie zabrali głos: Rektor Wyższej Szkoły Filologicznej, prof. dr hab. Zdzisław Wąsik i Dziekan Wydziału Filologicznego gościnnego Uniwersytetu Wrocławskiego, prof. dr hab. Michał Tarnowski oraz Przewodnicząca Zarządu Głównego PTN prof. dr hab. Weronika Wilczyńska, która przedstawiła w skrócie historię Towarzystwa. Wśród gości zasiadła również pani Dyrektor Nauczycielskiego Kolegium Języków Obcych we Wrocławiu, mgr Anna Karp, której placówka także wspomogła organizację konferencji, głównie w postaci wypożyczonego sprzętu.

Otwarcie obrad uświetnił doniosły moment wręczenia najwyższego w Polskim Towarzystwie Neofilologicznym odznaczenia, czyli Medalu im. Prof. Ludwika Zabrockiego znanej i szanowanej pani prof. dr hab. Elżbiecie Zawadzkiej-Bartnik z Uniwersytetu Warszawskiego. W ten sposób wyróżniono jej olbrzymi wkład w rozwój badań nad dydaktyką nauczania języków obcych oraz długoletnią i aktywną działalność na rzecz Towarzystwa.

      Przewodniczenie obrad rozpoczął wspomniany już prof. dr hab. Zdzisław Wąsik, który poprowadził pierwszą sesję plenarną. Pod tym zacnym przewodnictwem wygłoszone zostały dwa referaty. Pani prof. dr hab. Anna Dąbrowska z Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego i jednocześnie Dyrektor Szkoły Języka Polskiego i Kultury dla Cudzoziemców tego uniwersytetu mówiła o aktualnym statusie naszego języka ojczystego i żywo odpowiadała na pytanie: Dlaczego cudzoziemcy uczą się polskiego? podkreślając Stare i nowe w nauczaniu języka polskiego jako obcego. Następnie wspominana już pani prof. dr hab. Anna Michońska-Stadnik (Instytut Filologii Angielskiej Uniwersytetu Wrocławskiego) wygłosiła interesujący referat wprowadzający w tematykę konferencji pt. Pojęcie motywacji wczoraj, dziś i jutro.

            I tak to pojęcie motywacji miało zdominować obrady toczące się przez trzy dni pod zawartym w temacie tegorocznej konferencji hasłem, a mianowicie Nowe spojrzenia na motywację w dydaktyce języków obcych. Temat dyskutowany był zasadniczo w sześciu blokach tematycznych obejmujących następujące zagadnienia szczegółowe:

Blok I. Współczesne tendencje w badaniach nad motywacją w dydaktyce języków obcych:

- rola teorii atrybucji w motywacji,

- motywacja osiągnięć,

- konstruktywistyczne ujęcie motywacji,

- pojęcie flow (przepływ) i jego rola w dydaktyce języków obcych,

- inne współczesne teorie i koncepcje.

Blok II. Motywowanie uczniów i studentów w różnych grupach wiekowych:

- dzieci i młodzież, studenci na lektoratach, dorośli na kursach językowych, uczniowie z dysfunkcjami (upośledzenie słuchu, wzroku, dysleksja, dysgrafia).

Blok III. Motywowanie nauczycieli języków obcych.

- problem wypalenia zawodowego nauczycieli i zapobieganie jego konsekwencjom.

Blok IV. Motywacja w uczeniu się i nauczaniu języka polskiego jako obcego:

- charakterystyka grupy uczących się, ich potrzeby oraz sposoby motywowania.

Blok V. Techniki motywacyjne w rozwijaniu sprawności receptywnych i produktywnych:

- spojrzenie nauczycieli i lektorów praktyków, wymiana doświadczeń.

Blok VI. Adaptacja materiałów dydaktycznych do nauczania języków obcych pod kątem zwiększenia ich wartości motywacyjnej:

- adaptacja podręczników, ćwiczeń, materiałów autentycznych,

- wymiana praktycznych doświadczeń.

Ponadto wystąpienia prelegentów podejmowały tematy zawiązane z badaniem i testowaniem motywacji a także dotyczące rozwijania autonomii ucznia, samooceny jako elementu motywującego w dydaktyce języków obcych a tutaj m.in. roli Europejskiego Portfolio Językowego. Na konferencji znalazło się też miejsce na przedyskutowanie zagadnień, którym współczesna glottodydaktyka poświęca ostatnio wiele uwagi, a mianowicie roli tzw. multimediów i aspektów kulturowych w nauczaniu języków obcych.

            Uczestnicy konferencji mogli dokonywać wyboru spośród tak szerokiej oferty tematycznej dzięki profesjonalnie przygotowanej broszurze autorstwa dr Małgorzaty Baran-Łucarz, prof. Anny Michońskiej-Stadnik i prof. Zdzisława Wąsika zawierającej skrupulatnie zebrane streszczenia wszystkich referatów.

            Niewątpliwą atrakcją przygotowaną przez organizatorów był w drugim dniu konferencji wygłoszony przez pana prof. dr hab. Jana Miodka ze znaną wszystkim Polakom swadą i poparty wieloma zaskakującymi przykładami z języka referat plenarny na temat: Dydaktyka języków obcych w świetle zmian polszczyzny po roku 1989.

W gościnnych progach Uniwersytetu Wrocławskiego nie zabrakło przy tej okazji kompetentnego i rzeczowego wykładu Przewodniczącej Towarzystwa Neofilologicznego pani prof. dr hab. Weroniki Wilczyńskiej (Instytut Filologii Romańskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu). Przedstawiła szeroko dyskutowany współcześnie problem wielojęzyczności w konkretnym kontekście tytułując swoje wystąpienie: Motywy wyboru języka obcego na poziomie szkoły podstawowej i gimnazjum a postulat rozwijania wielojęzyczności w krajach Unii Europejskiej.

Interesującym i ważnym akcentem podczas konferencji była dyskusja panelowa, którą prowadziła Dyrektor Nauczycielskiego Kolegium Języków Obcych we Wrocławiu, pani mgr Anna Karp. Tematem dyskusji były Wyzwania w kształceniu nauczycieli języków obcych. Jako grono ekspertów wystąpili: prof. dr hab. Krystyna Droździał-Szelest z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, prof. dr hab. Maria Wysocka z Uniwersytetu Śląskiego, prof. dr hab. Anna Niżegorodcew z Uniwersytetu Jagiellońskiego, dr Mirosław Pawlak z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz dr Alina Jarząbek, przewodnicząca Polskiego Stowarzyszenia Nauczycieli Języka Niemieckiego w Polsce. Dyskusja trwała półtorej godziny i była tak interesująca, że Zarząd PTN postanowił tę tematykę przedstawić jako wiodącą dla organizatorów kolejnej konferencji Towarzystwa.

    W trzecim, ostatnim dniu konferencji wszyscy obecni skoncentrowali się na ważnym dla wszystkich temacie tzw. wypalenia zawodowego. Na wstępie uczestnicy mogli usłyszeć ciekawe spostrzeżenia i wnioski pani prof. dr hab. Elżbiety Zawadzkiej-Bartnik z Uniwersytetu Warszawskiego zawarte w jej referacie plenarnym pt. Problem zaniku motywacji w pracy nauczyciela a następnie wymienić się doświadczeniami w ożywionej dyskusji.

Prof. dr hab. Maria Wysocka (Instytut Filologii Angielskiej Uniwersytetu Śląskiego) zakończyła ostatnią sesję plenarną swoim wystąpieniem na temat: Autoobserwacja i autoocena jako czynniki (de)motywujące do pracy nauczycieli języków obcych proponując pewne praktyczne rozwiązania do zastosowania.

            Po ostatniej w tym dniu serii referatów w sekcjach w „roboczym" zakończeniu konferencji zapoznano uczestników z wynikami wyborów do Zarządu Głównego PTN, które odbyły się podczas Walnego Zjazdu Towarzystwa w dniu 11. 09.2007r. oraz ogłoszono, że kolejna doroczna konferencja odbędzie się we wrześniu 2008 r. w starym pięknym Kaliszu. Ponadto organizatorzy zapewnili uczestników o wydaniu dwóch tomów publikacji recenzowanej zawierającej materiały z dobiegającej już końca konferencji we Wrocławiu. Oficjalnego zamknięcia konferencji dokonały: w imieniu całego Komitetu Organizacyjnego pani prof. dr hab. Anna Michońska-Stadnik a w imieniu Zarządu Głównego PTN pani prof. dr hab. Weronika Wilczyńska.

            Konferencja przebiegła w przyjaznej i koleżeńskiej atmosferze; tematyka rozmów prowadzonych w kuluarach zdradzała żywe zainteresowanie omawianymi podczas obrad zagadnieniami. Dodatkowo przebieg konferencji we Wrocławiu umilił atrakcyjny program kulturalny zaproponowany przez organizatorów. Zainteresowani uczestnicy mogli wziąć udział w jednym z koncertów 42. Międzynarodowego Festiwalu Wratislavia Cantans i wysłuchać przepięknych Kantat rodu Bachów oraz zwiedzić jedyną w swoim rodzaju słynną wystawę Panorama Racławicka. Na wspólny wieczór bankietowy wszyscy zostali zaproszeni do gościnnego Muzeum Architektury, gdzie degustując wyśmienite dania mogli swobodnie spacerować po starym zabytkowym wnętrzu i oglądać aktualne ekspozycje. Warto także wspomnieć, że ponadto w planach organizatorów był przewidziany dla uczestników wieczorny rejs statkiem po Odrze, a więc możliwość odprężenia i podziwiania pięknego Wrocławia z tej niecodziennej perspektywy. Jednak ze względu na wysoki powodziowy stan rzeki w tym właśnie czasie rejs nie mógł się odbyć a mając na uwadze bezpieczeństwo wszyscy przyjęli wiadomość o odwołaniu rejsu przez Policję Wodną z wyrozumiałością.

            Podczas tegorocznej konferencji zadbano także o prezentację książek do nauczania i uczenia się języków obcych - jedna z wrocławskich księgarni zapewniła uczestnikom wystawę i prowadziła sprzedaż książek z 15 procentowym konferencyjnym rabatem.        

            Chce się z uznaniem i radością stwierdzić, że konferencja we Wrocławiu podtrzymała długoletnią tradycję wszystkich ogólnopolskich konferencji Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego, których ogólnym założeniem była i jest wymiana doświadczeń w znaczących i żywotnych kwestiach związanych z dydaktyką języków obcych przez nauczycieli, wykładowców i lektorów wszystkich języków nauczanych w polskich szkołach, łącznie z językiem polskim jako obcym.           

Sprawozdanie z konferencji Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego Kalisz 2008

Katarzyna Karpińska-Szaj

Instytut Filologii Romańskiej

UAM Poznań

Sprawozdanie z konferencji Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego

Kalisz 2008

Nauczyciel języków obcych dziś i jutro

Konferencja Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego Nauczyciel języków obcych dziś i jutro odbyła się w dniach 8-10 września 2008 w Kaliszu. Jej organizatorami byli Zakład Filologii Angielskiej Wydziału Pedagogiczno-Artystycznego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Kaliszu, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Kaliszu oraz Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli i Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego. Honorowy patronat nad konferencją objęli pan Marek Wozniak - Marszałek Województwa Wielkopolskiego, pan Janusz Pęcherz -  Prezydent Miasta Kalisza oraz Jego Magnificencja Rektor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, prof. dr hab. Stanisław Lorenc reprezentowany już w nowej kadencji przez Prorektora ds. Nauki, prof. dra hab. Jacka Witkosia.

Oficjalnego powitania wszystkich przybyłych na konferencję dokonał przewodniczący Komitetu Organizacyjnego Konferencji pan prof. dr hab. Mirosław Pawlak (Zakład Filologii Angielskiej, Wydział Pedagogiczno-Artystyczny UAM w Kaliszu) oraz przewodnicząca Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego pani prof. dr hab. Halina Widła. Oficjalnego otwarcia konferencji dokonali natomiast pan prof. dr hab. Jaromir Jeszke - Prodziekan ds. Nauki Wydziału Pedagogiczno-Artystycznego UAM w Kaliszu, pan prof. dr hab. Stefan Kowal - Prorektor ds. Studenckich Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Kaliszu, pan prof. dr hab. Jacek Witkoś - Prorektor ds. Nauki UAM oraz pan Marek Zając - Kierownik Pracowni Języków Obcych w Centralnym Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli.

Konferencja była poświęcona osobie nauczyciela języków obcych, jego obecnej sytuacji i wyzwaniom, które przed nim stoją. Tematyka konferencji dotyczyła następujących zakresów tematycznych:

• kształcenie przyszłych nauczycieli języków obcych (standardy kształcenia, programy nauczania, specyfika kształcenia językowego, Europejskie portfolio dla studentów - przyszłych nauczycieli języków itp.);
• dalszy rozwój czynnych zawodowo nauczycieli języków (studia podyplomowe, kursy i warsztaty, potrzeby i problemy nauczycieli języków obcych, awans zawodowy itp.);
• psychologia i pedagogika dziedzinami wspierającymi nauczycieli języków obcych;
• motywowanie nauczycieli języków obcych (czynniki motywujące nauczycieli, relacja między motywacją nauczyciela a motywacją ucznia, problem wypalenia zawodowego nauczycieli itp.);
• nauczyciel języków obcych, teoria, badania empiryczne i innowacje edukacyjne;
• autonomia i refleksyjność nauczycieli języków obcych;
• wiedza, przekonania i procesy myślowe nauczycieli i ich wpływ na nauczanie;
• rola i funkcje nauczyciela w klasie językowej (nauczanie podsystemów i sprawności, rozwijanie autonomii, charakter dyskursu podczas lekcji i zajęć, nauczanie uczniów z deficytami, organizacja lekcji języka obcego w różnych typach szkół - specjalnych, integracyjnych i masowych itp.);
• technologia komputerowa i informacyjna w pracy nauczyciela języków obcych;
• Europejski system opisu kształcenia językowego, Europejskie portfolio językowe i inne dokumenty Rady Europy w pracy nauczyciela;
• nauczyciel języków obcych w zjednoczonej Europie - kontakty, wymiany, współpraca, e-twinning;
• metodologia badań nad osobą nauczyciela.

Konferencja Nauczyciel języków obcych dziś i jutro należała do rekordowych pod względem liczby uczestników (blisko 200 osób!). Uczestnicy konferencji mogli dokonywać wyboru spośród szerokiej oferty tematycznej referatów oraz problematyki warsztatów dzięki przygotowanej Księdze abstraktów pod redakcją Mirosława Pawlaka, Agnieszki Pietrzykowskiej i Anny Mystkowskiej-Wiertelak.

Z bardzo dużym zainteresowaniem uczestników spotkały się wykłady plenarne wygłoszone przez znakomitych specjalistów: prof. dr hab. Weronikę Wilczyńską z Instytutu Filologii Romańskiej UAM (Nauczyciel jako badacz); prof. dra hab. Szymona Wróbla z Zakładu Zasobów Poznawczych Człowieka WP-A UAM w Kaliszu (Paradoksy wielojęzyczności jako postulatu edukacyjnego); specjalnego gościa PTN - znanego psychologa, prof. dr hab. Idę Kurcz ze Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie (Dwujęzyczność a język globalny), prof. dra hab. Mirosława Pawlaka z Zakład Filologii Angielskiej, WP-A UAM w Kaliszu (Rola nauczyciela w kształtowaniu procesów interakcyjnych podczas lekcji języka obcego); prof. dr hab. Elżbietę Zawadzką-Bartnik z Instytutu Germanistyki Uniwersytetu Warszawskiego (Nauczyciel wobec problemu niepełnosprawnych uczniów); prof. dr hab. Annę Michońską-Stadnik z Instytutu Filologii Angielskiej Uniwersytetu Wrocławskiego (Od wyboru podręcznika do rozwoju autonomicznego poznania. Rola refleksji w kształceniu nauczycieli języków obcych); prof. dr hab. Marię Wysocką z Instytutu Języka Angielskiego Uniwersytetu Śląskiego (Prośba o badania innowacyjne).

Referaty toczyły się w siedmiu sekcjach organizowanych wokół bogatej tematyki: Rozwijanie autonomii i refleksyjności nauczyciela; Wiedza, kompetencje, przekonania i procesy myślowe nauczyciela; Kształcenie nauczycieli; Integracja w nauczaniu języków; Projekty międzynarodowe i innowacje; Trening strategiczny; Nauczyciel wobec wyzwań i rzeczywistości; Nauczanie wczesnoszkolne; Technologie informacji i komunikacji; Teoria i badania empiryczne; Polityka edukacyjna; Organizacja procesu dydaktycznego; Uczeń z trudnościami w nauce. Znakomita większość wygłoszonych referatowo spotkała się z bardzo dobrym odbiorem, sprzyjającym ożywionej dyskusji niemilknącej także w kuluarach.

Po raz pierwszy na konferencji Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego, równolegle do referatów w sekcjach prowadzone były warsztaty dla nauczycieli. Tematyka warsztatów dotyczyła dysleksji rozwojowej i nauczania języków obcych (dr Joanna Nijakowska), budowania kompetencji nauczyciela i ucznia (dr Barbara Głowacka), europejskiego portfolo językowego (dr Izabela Marciniak), twórczego wykorzystania czasopism na zajęciach językowych (mgr Magdalena Brzezińska), nauczaniu pisania rozprawek na maturze z języka angielskiego (mgr Sabina Nowak), metod pracy w przedszkolu (mgr Tatiana Konderak), wykorzystaniu technologii komunikacji i informacji w kształceniu i pracy nauczycieli (dr Anna Turula, mgr Iwona Gałązka), metodyki nauczania języka specjalistycznego (mgr Grażyna Płonka, mgr Izabela Kolasińska, mgr Agata Czepik, mgr Sylwia Sadowska, mgr Beata Gradowska), nauczania metodyki języków obcych (mgr Regina Strzemeska i mgr Krzysztof Strzemeski), refleksyjności nauczyciela (dr Małgorzata Adams-Tukiendorf i mgr Bartłomiej Jaślikowski), relacjom uczeń - nauczyciel w szkolnictwie wyższym (mgr Aleksander Wiater). Pierwszego dnia konferencji równolegle do referatów w sekcjach, warsztaty dla nauczycieli zorganizowało także Wydawnictwo LONGAN. Ze względu na swój praktyczny wymiar, nowa forma prezentacji na konferencji PTN-u, jaką były warsztaty, spotkała się z bardzo dużym zainteresowaniem nauczycieli.

Drugiego dnia konferencji jej uczestnicy mogli wziąć udział w dyskusji panelowej prowadzonej przez prof. Annę Niżegorodcew (Instytut Filologii Angielskiej, Uniwersytet Jagielloński) nt. nauczania kultury na lekcji języka obcego, w której uczestniczyli prof. dr hab. Krystyna Droździał-Szelest (Kolegium Języków Obcych UAM), prof. dr hab. Weronika Wilczyńska (Instytut Filologii Romańskiej UAM), dr Monika Kusiak (Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych Uniwersytet Jagielloński)  i dr Bartosz Wolski (Zakład Filologii Angielskiej WP-A UAM). 

W czasie konferencji odbyło się także zebranie Zarządu Głównego PTN, na którym miedzy innymi potwierdzono miejsce kolejnej, jubileuszowej konferencji (Katowice) oraz wiodącą tematykę konferencji: Koncepcje i wdrożenia.

Konferencja w Kaliszu nie dość, że podtrzymała długoletnią już tradycję wszystkich ogólnopolskich konferencji Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego dostarczającą wielu bodźców do przemyśleń naukowych, rozwiązań praktycznych a przede wszystkim wymiany doświadczeń, to z całą pewnością była także wydarzeniem kulturalnym. Znakomitym uświetnieniem konferencji był bowiem wyjazd do Antonina, gdzie w przepięknym dworku księcia Radziwiłła, w którym koncertował sam Fryderyk Chopin uczestnicy mogli delektować się koncertem fortepianowym w wykonaniu Adama Podskarbiego. Na wspólny wieczór bankietowy wszyscy uczestnicy zostali natomiast zaproszeni do domku myśliwskiego w malowniczym parku w Gołuchowie, gdzie można było także podziwiać piękny pałac, niegdyś siedzibę rodu Leszczyńskich i Działyńskich.  

Z pewnością wrażenia z konferencji będą długo cieszyły jej uczestników.

Katarzyna Karpińska-Szaj