Sprawozdanie z Konferencji Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego Nauka języków obcych w dobie integracji europejskiej: tendencje, problemy, zadania Poznań 2004

Sprawozdanie z Konferencji Naukowej

Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego na temat

„Nauka języków obcych w dobie integracji europejskiej: tendencje, problemy, zadania."

W dniach 27-29 września 2004 roku odbyła się w Poznaniu międzynarodowa konferencja naukowa zorganizowana przez Poznański Okręg PTN na temat „Nauka języków obcych w dobie integracji europejskiej: tendencje, problemy, zadania". Honorowy patronat nad konferencją sprawował JM Rektor UAM prof. dr hab. Stanisław Lorenc. Oficjalnego otwarcia konferencji dokonali: Dziekan Wydziału Neofilologii UAM prof. Józef Darski, Przewodnicząca Zarządu Głównego PTN prof. Weronika Wilczyńska oraz Przewodnicząca Komitetu Organizacyjnego dr hab. Anna Cieślicka. Otwarciu obrad towarzyszyła miła uroczystość wręczenia medalu im. Ludwika Zabrockiego Profesorowi Władysławowi Woźniewiczowi (UAM), czego dokonała prof. Teresa Siek-Piskozub, Dziekan Kapituły Medalu.

Prof. Władysław Woźniewicz rozpoczął sesję plenarną wykładem na temat „Nabywanie wiedzy i umiejętności komunikowania się międzykulturowego w procesie opanowywania języka obcego", w którym zostały przedstawione propozycje modernizacji językowo-kulturowego kształcenia nauczycieli neofilologów. Innowacje te miałyby przejawiać się m.in. w modułowej organizacji kształcenia filologicznego, która daje możliwość wyboru ścieżek kształtowania umiejętności międzykulturowego komunikowania się. Następny wykład plenarny, wygłoszony przez prof. Elżbietę Zawadzką (UW), omawiał zagadnienie wychowawczej roli nauczyciela języków obcych, co zostało umiejscowione w szerokim kontekście problemów społeczno-wychowawczych, z jakimi zmaga się dzisiejsza szkoła. Po przerwie zostały zaprezentowane następne dwa wykłady plenarne. Prof. Anna Niżegorodcew (UJ) przedstawiła problemy związane z kompetencją komunikacyjną nierodzimych użytkowników języka obcego, podkreślając wagę tożsamości socjokulturowej uczniów. Następny wykład wygłosiła prof. Halina Widła (UŚ), omawiając zagadnienie akwizycji kolejnych języków i koncentrując się na związanych z tym problemach metodologicznych i implikacjach dydaktycznych. Obrady plenarne zakończyła dyskusja nad głównymi tezami referatów.

Popołudniowe obrady toczyły się w kilku sekcjach tematycznych, w ramach których przedstawiono następujące referaty:

nowe technologie w kształceniu językowym: dr Aleksandra Łyp-Bielecka - „Internet w nauczaniu języków obcych", dr Małgorzata Twardoń - „Zamiast podręcznika Internet?", mgr Małgorzata Kurek - „Wykorzystanie Internetu w celu kształcenia postaw badawczych studentów kolegiów językowych";

GLOTTODYDAKTYKA: ZAGADNIENIA TEORETYCZNE/ techniki dydaktyczne: prof. Kazimiera Myczko - „Aktywizacja ucznia w dydaktyce języka obcego. Podstawy teoretyczne", dr Grażyna Korytowska - „Techniki międzyjęzykowe w nauczaniu języka obcego", dr Aleksandra Jankowska - „Pisanie pracy dyplomowej nie musi być trudne";

ksztalcenie kompetencji interkulturowej: dr Tadeusz S. Pacholczyk - „Komunikacja bikulturowa i multikulturowa we współczesnej glottodydaktyce - zarys problematyki i perspektywiczne problemy badawcze", dr Anita Pytlarz - „Stereotypy a kształcenie interkulturowe - nowy profil nauczyciela języka obcego", dr Jan Kuriata - „Kształcenie kompetencji interkulturowej jako kompetencji zawodowej przyszłych nauczycieli języków obcych", mgr Marcin Odelski - „Komunikacja interkulturowa jako przykład pomostu między kulturami", dr Grażyna Kiliańska-Przybyło - „Edukacja wielokulturowa - możliwości i zagrożenia w opiniach nauczycieli języka obcego", mgr Anna Jaroszewska - „Nauczanie dzieci wczesnoszkolnych języka obcego a przygotowanie ich do komunikacji interkulturowej", mgr Ewa Konieczna - „Rozwijanie kompetencji kulturowej u studentów filologii romańskiej - przyszłych nauczycieli języka francuskiego", mgr Cezary Michoński - „Pomiędzy Europą a Ameryką: Preferencje kulturowe studentów studiów anglistycznych w dobie integracji europejskiej", dr Grzegorz Ziętała - „Stereotypy i charakterystyki w nauczaniu języka biznesu w wielokulturowej Europie";

GLOTTODYDAKTYKA: PRAKTYKA DYDAKTYCZNA: dr Joanna Górecka - „Ocenianie sprawności mownych na poziomie zaawansowanym: formuła egzaminu ustnego a kryteria oceny", dr Agnieszka Nowicka - „Formułowanie problemów w wywiadach o charakterze interkulturowym w perspektywie rozwijania indywidualnych stylów negocjacyjnych", mgr Małgorzata Bielicka - „Wymiana informacji pomiędzy studentami a nauczycielem w kwestii potrzeb tematycznych studentów";

KSZTAŁCENIE TŁUMACZY: dr Ewa Kościałkowska - „Tłumaczenie a nauczanie języków obcych", dr Anna Ewert - „Komponent tłumaczeniowy w kształceniu neofilologicznym", mgr Izabela Wolańska-Zasępa - „Znajomość kultury warunkiem poprawnego przekładu", dr Magdalena Jurewicz - „Dydaktyka przedmiotu Tłumaczenie konsekutywne na kierunku Lingwistyka Stosowana UAM, dr Janusz Sikorski - „Predyspozycje osobnicze w dydaktyce translacji ustnej", dr Bogusława Whyatt - „Psycholingwistyczne badanie użycia słowników w procesie tłumaczenia";

ROLA I KSZTAŁCENIE NAUCZYCIELI: mgr Irena Mikiciuk - „Nowa rola i funkcja nauczycieli języka niemieckiego w procesie nauczania po wejściu Polski do Unii Europejskiej", dr Danuta Wiśniewska - „Działalność badawcza nauczycieli języków obcych", dr Katarzyna Karpińska-Szaj - „Przygotowanie nauczyciela języka obcego do pracy w klasie integracyjnej";

TEKST W NAUCZANIU JĘZYKA: dr Iwona Każmierczak - „Rola tekstu literackiego w nauczaniu języka włoskiego", dr Renata Kozieł - „Formy pracy z tekstem literackim na lekcjach języka obcego", dr Barbara Czwartos i dr Marek Dudek- „Ewaluacja technik ćwiczeniowych poprzedzających słuchanie i czytanie tekstów w wybranych podręcznikach do nauki języka niemieckiego";

GLOTTODYDAKTYKA: TEORIE JĘZYKOZNAWCZE A PRAKTYKA: dr Krzysztof Nerlicki - „Zastosowanie teorii nabywania języków obcych w praktyce glottodydaktycznej na studiach neofilologicznych", dr Marek Laskowski - „Glottodydaktyczne implikacje integracyjnych założeń językoznawstwa kognitywnego", mgr Katarzyna Piątkowska - „Nauczanie angielskich przyimków nauczaniem kognitywnym".

Po zakończeniu pracy w sekcjach odbył się Walny Zjazd Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego, które w tym roku obchodzi 75 lat istnienia. Podczas Zjazdu m.in. dokonano wyboru nowego Zarządu Głównego, którego przewodniczącą została ponownie prof. Weronika Wilczyńska (protokół Walnego Zjazdu drukujemy także w tym numerze). Ten pracowity dzień zakończył się miłym spotkaniem wszystkich uczestników konferencji na bankiecie.

Następny dzień konferencji otworzył wykład plenarny prof. Waldemara Pfeiffera na temat „Europejski model 1 + 2 jako podstawa szkolnej polityki językowej w Polsce", który zarysował stanowisko Unii Europejskiej w zakresie polityki językowej oraz przedstawił postulaty dotyczące reformowania systemu szkolnictwa w Polsce w odniesieniu do nauczania przynajmniej dwóch języków obcych. Ponadto tego dnia odbyło się plenarne wystąpienie dyr. Anny Dakowicz-Nawrockiej z Departamentu Kształcenia i Doskonalenia Nauczycieli MENiS, która przedstawiła obecne kierunki w kształceniu nauczycieli, w tym także nauczycieli języków obcych.

W ciągu drugiego dnia konferencji kontynuowano obrady w następujących sekcjach:

KSZTAŁCENIE INTERKULTUROWE: dr Maria Walat - „Kształcenie postaw interkulturowych. Wiedza o społeczeństwie a nauczanie języka obcego", mgr Agnieszka Błażek - „Interkulturowe kształcenie nauczycieli języka niemieckiego jako wyraz szkolnej polityki językowej - potrzeby a praktyka", mgr Elżbieta Jastrzębska - „Podejście holistyczne w edukacji interkulturowej nauczycieli języków obcych";

GLOTTODYDAKTYKA: PRAKTYKA DYDAKTYCZNA: mgr Anna Jaglińska - „Leksykalne profilowanie prac uczniowskich: sposób na określenie bogactwa zasobu leksykalnego oraz wskaźnik rozwoju kompetencji językowej", mgr Joanna Szerszunowicz - „Kulturowy aspekt glottodydaktyki frazeologii: europeizm, narodowość, koloryt lokalny", mgr Joanna Pędzisz - „Muzyka - droga do rozwoju kompetencji kulturowej?", mgr Urszula Kropaczewska - „Maskotka jako asystent nauczyciela na lekcjach języka angielskiego", mgr Maria Jolanta Bobrowska - „Grupa jako podmiot dydaktyczny", dr Magdalena Aleksandrzak - „Indywidualizacja treści nauczania", dr Joanna Zawodniak - „Ocenianie wczesnoszkolne w nauczaniu języka obcego", mgr Monika Horyśniak - „Wykorzystanie elementów sztuk plastycznych w dydaktyce języków obcych jako wprowadzenie i utrwalenie materiału leksykalnego i kształcenie postawy otwartości na aspekty wielokulturowe", dr Marzena Blachowska-Szmigiel - „Narracja jako narzędzie rozwijania językowych zachowań twórczych", mgr Krystyna Herzig - „Jak zminimalizować trudności czytania w języku obcym na przykładzie języka francuskiego?", dr Małgorzata Pamuła - „Primary Letter Box - czyli jak skutecznie uczyć czytania w języku obcym dzieci", mgr Joanna Szczęk - „Czy można nauczyć się języka niemieckiego? Analiza trudności i motywacji uczących się Polaków", mgr Anna Korzeniowska - „Wybrane problemy werbalizacji treści diagramów w języku obcym";

SAMOOCENA I AUTONOMIZACJA: mgr Urszula Zielińska - „Samoocena a rozwój autonomii w uczeniu się języka angielskiego wśród studentów Kolegium Języków Obcych w Poznaniu", dr Augustyn Surdyk - „Postawy uczących się w dydaktyce języków obcych w ujęciu autonomizującym", mgr Magdalena Trepczyńska „Rozwijanie umiejętności samooceniania i oceniania wzajemnego w zakresie pisania tekstów argumentacyjnych studentów filologii angielskiej";

ROLA I KSZTAŁCENIE NAUCZYCIELI: mgr Agata Knak - „Przygotowanie do prawidłowej emisji głosu podczas warsztatów teatralnych prowadzonych w KJO w Poznaniu", mgr Joanna Berej - „Kształtowanie głosu - podstawowego narzędzia pracy nauczycieli", dr Elżbieta Gajewska - „Kształcenie nauczycieli nie tylko dla szkoly", dr Elwira Banasik - „Nauczyciel języków obcych w realiach aktualnej mu współczesności", dr Dorota Werbińska - „Skuteczny nauczyciel języka angielskiego - wnioski z badania typu ‘analiza przypadku'", mgr Iwona Gajewska-Skrzypczak - „Rola nauczyciela nie ogranicza się do ...";

KSZTAŁCENIE TŁUMACZY: dr Magdalena Guławska - „Stylistyka języka polskiego dla tłumaczy", dr Agnieszka Molska - „Zarządzanie mikrofonem i tym podobne - prawidłowe nawyki w kształceniu tłumaczy konferencyjnych", dr Anna Dolata-Zaród - „Z problematyki nauczania przekładu tekstów specjalistycznych";

PROGRAMY NAUCZANIA: dr Liliana Szczuka-Dorna - „Nauczanie języków obcych na lektoracie na uczelni technicznej - studium przypadku", dr Anna Maria Harbig - „Nauczanie języków specjalistycznych w polskim systemie oświaty", dr Andrzej Kaczmarek - „Moduł wczesnego nauczania języka francuskiego w kolegiach językowych";

NAUCZANIE WYMOWY: dr Małgorzata Sikorska - „Nauczanie wymowy a właściwości podręczników do nauki języków obcych dla początkujących", dr Jolanta Krieger-Knieja - „Komiczne konsekwencje błędów fonetycznych uczących się języka niemieckiego i jak temu zaradzić", dr Małgorzata Adams-Tukiendorf - „Uczenie wymowy - dlaczego? Co? Jak?", mgr Dariusz Żyto - „Interpretacja transkypcji fonetycznej";

TOŻSAMOŚĆ JĘZYKOWA: dr Joanna Wilk-Racięska - „Język też ma granice. Czy można je przekraczać?", mgr Edyta Mosorka - „Miejsce i rola gestykulacji w procesie definiowania swej tożsamości jako osoby dwujęzycznej", mgr Agnieszka Hennel-Brzozowska - „Wpływ języka obcego na wizerunek rozmówcy";

JĘZYKOZNAWSTWO: dr Jacek Barański - „Analiza porównawcza niemieckich czasowników modalnych w użyciu subiektywnym i ich polskich odpowiedników w aspekcie glottodydaktycznym", mgr Anna Kapral i dr Komur Greta - „Tworzenie neologizmów pochodzących z języka francuskiego w kontekście integracji europejskiej", dr Urszula Paprocka-Piotrowska - „Psycholingwistyczne aspekty akwizycji języków obcych i ich implikacje dla dydaktyki nauczania";

MIĘDZYKULTUROWOŚĆ: mgr Krystyna Mihułka - „Uprzedzenia i stereotypy narodowe w obliczu jednoczącej się Europy na przykładzie stosunków polsko-niemieckich", mgr Gregorii Gomis Alfons - „Wspieranie i rozwój katalońskiej odrębności językowo-kulturowej: polityka samorządu, rola państwa hiszpańskiego oraz przestrzeń wielonarodowościowa UE", dr Marta Torenc - „Kompetencja międzykulturowa w samoocenie i działaniu";

NAUCZANIE SPECJALISTYCZNE: dr Magdalena Sowa - „Wykorzystanie materiałów autentycznych w nauczaniu języka francuskiego specjalistycznego na przykładzie korespondencji handlowej", dr Grzegorz Markowski - „Rola autentycznych dokumentów handlowych w procesie nauczania specjalistycznego języka francuskiego jako obcego", dr Sebastaian Piotrowski - „Charakter egzolingwalny i endolingwalny interakcji w klasie języka obcego";

JĘZYK POLSKI JAKO JĘZYK OBCY: dr Beata Kułak i dr Agnieszka Karolczuk - „Glottodydaktyka polszczyzny na tle opisu swoistych cech różnych języków", mgr Anna Seretny - „Jak mierzyć kompetencję leksykalną uczących się języka polskiego jako obcego - komponent leksykalny w językowych testach osiągnięć i biegłości", mgr Izabella Krygier - „Czytanie - zło konieczne? Niekoniecznie!".

W ostatnim dniu konferencji zostały wygłoszone trzy wykłady plenarne. Prof. Anna Michońska-Stadnik zastanawiała się „Jak wykształcić skutecznego nauczyciela języka obcego", prof. Katarzyna Dziubalska-Kołaczyk przedstawiła zagadnienie „Standardy i dialekty wobec angielskiej ‘nowomowy': jakiego angielskiego uczyć w XXI wieku?", natomiast prof. Weronika Wilczyńska przedstawiła „Problem otwartości kulturowej". Po wygłoszonych wykładach nastąpiła dyskusja i krótka przerwa, po której odbyła się dyskusja panelowa na temat „Główne kierunki badań i refleksji w glottodydaktyce: stan obecny i przyszłość", którą poprowadziła prof. Teresa Siek-Piskozub (zob. sprawozdanie z dyskusji panelowej w tym numerze).

W zakończeniu konferencji zapoznano uczestników z wynikami przeprowadzonej wcześniej ankiety, w której przede wszystkim podkreślono jej sprawną organizację, zwłaszcza biorąc pod uwagę fakt, iż uczestniczyło w niej około 200 osób i wygłoszono ponad 90 referatów. Następnie ogłoszono, że kolejna konferencja PTN odbędzie się za rok w Lublinie.

Oficjalnego zamknięcia konferencji dokonały prof. dr hab. Weronika Wilczyńska oraz dr hab. Anna Cieślicka.

Danuta Wiśniewska